26 september 2009

In de slachterij

Toen ik nog bij een Nederlands ingenieursbureau werkte, heb ik ooit meegeholpen een automatische varkensslachtlijn te installeren. Wat ik daar in de slachterij heb gezien, dat wil ik jullie niet onthouden.

Een nieuwe machine die we daar installeerden van de makelij van Stork Machinefabrieken was de verdovingsmachine. Het was iets waar ze nogal trots op waren omdat er niet veel van zulke machines bestaan. In eerste instantie dacht ik dat het een slachtmachine was, maar omdat de dieren niet direkt dood zijn wordt het principe verdoven genoemd.

De machine bestaat uit een soort tunnel waar de varkens net in passen en waar ze aan de ene kant in worden geleid. Na een of twee meter komt er op buikhoogte een lopende band tussen hun linker- en rechterpoten die steeds hoger wordt, zodat ze op een gegeven moment niet meer lopen kunnen maar op hun buik meegenomen worden naar voren. Aan het einde van de tunnel stopt de band even, de kop van het varken steekt nu buiten de tunnel uit en hij kan nog net even om zich heen kijken waar hij terecht is gekomen. Dan zwaaien er met een flinke snelheid twee beugels van onderen en van boven naar de kop van het varken. De beugels zijn van massief staal en hebben elk twee grote kegelvormig punten eraan die in de kop van het varken slaan door de zwaai (of in de hals, dat weet ik niet meer precies). Direkt daarna loopt er een sterke stroomstoot door de beugels en dus ook door het varken, dat daarmee onmiddellijk buiten westen is. Sommige varkens zijn sterker dan andere en hebben nog stuiptrekkingen, maar waarschijnlijk zijn ze werkelijk niet meer bij bewustzijn.

Aan de kant waar de beesten naar deze machine worden gedreven heb ik iets meegemaakt dat me duidelijk maakte dat de mensen die hier werken de varkens niet als levende wezens zien, maar als produkten. Veel varkens willen natuurlijk niet geleid worden, omdat ze gewoon geen zin hebben of omdat ze misschien instinctief angst hebben. Een van de varkens had duidelijk iets aan zijn achterpoot. Het was gebroken of gekneusd, hij zat in een rare scheve houding naast de rij en wilde niet verder lopen. De 'drijver' slaat normaalgesproken met een dunne stok de varkens die niet willen lopen om ze op gang te krijgen. Dat werkte niet bij dit varken omdat het niet goed kon lopen. Daarom schopte de man het beest zolang met zijn rubberen laarzen tot het zich langzaam, luid krijsend en helemaal mank hinkend, in beweging zette. De man vertoonde geen enkel spoor van emotie, hij ergerde zich hooguit en was een beetje boos dat dit varken zijn werk zo moelijk maakte.

Na de verdovingsmachine worden de varkens met een achterpoot aan een andere lopende band gehangen op ongeveer twee meter hoogte, zodat de kop naar beneden hangt. Dan wordt met een groot scherp mes de halsslagader doorgesneden, het bloed loopt er in een grote stroom uit, en op dat moment sterft het dier werkelijk. Sommige dieren vertonen ook hier nog stuiptrekkingen, en dat is een griezelig gezicht. De band is ongeveer 10 meter lang en loopt over een soort bassin waarin het bloed wordt opgevangen. Aan het einde van de dag staat het bloed in deze opvangbak op kniehoogte.

Op een dag was een van de varkens uit de rij voor de verdovingsmachine gevlucht, de slachterij in. Een of twee mensen liepen er achteraan, maar ze konden hem zo snel niet te pakken krijgen. Het was midden op de dag, de bloed-opvangbak was al aardig vol. Het vluchtende varken liep de opvangbak in, en ging liggen in het bloed van zijn soortgenoten. Iets makaberers had ik nog nooit gezien, en heb ik sindsdien ook niet meegemaakt. Waarom het die plek uitzocht, kan ik me niet voorstellen, waarschijnlijk dacht hij dat de mensen hem daarheen niet zouden volgen?

Wanneer de varkens dan dood zijn, worden er nog allerlei andere bewerkingen met ze gedaan. Onder andere wordt de huid eraf gebrand en het karkas wordt in twee helften gesneden. Deze andere bewerkingen staan me niet meer zo goed bij. Waar ik me nog wel aan kan herinneren is een vreselijke stank die ik soms vluchtig rook. Na een tijdje kwam ik erachter dat die uit een andere afdeling kwam, en dat de stank zich verspreidde op het moment dat de deur even open was. Ik deed de deur zelf een keer open om te kijken wat zich daar bevond, maar ik werd op slag zo misselijk van de lucht dat ik bijna moest kotsen, en deed snel de deur weer dicht. Op navraag bleek het de afdeling te zijn waar de ingewanden verwerkt worden. Toen ik een paar weken later in een restaurant een varkenshaasje op mijn bord had, kwam deze lucht weer bij mij boven, en sindsdien kan ik dat niet meer eten.

Het wrange aan dit verhaal is dat het hele slachtproces niet eens zo erg is voor het varken, het duurt alles bij elkaar een paar minuten. Veel erger is het leven dat ze daarvoor geleefd hebben, dat ze bijvoorbeeld hun leven in kist-vormige hokken slijten, onder vreselijke omstandigheden. Maar de slachterij heeft een veel beter shock-effect. Een rondleiding door zo'n slachthuis lijkt me een leerzaam schoolreisje.

17 opmerkingen:

  1. Lijkt me een goed idee, als kinderen een jaar of 14 zijn.
    Ik vermoed dat je zo binnen tien jaar de vleesconsumptie meer dan halveert.
    Ik heb ook een keer een heel naar filmpje gezien van een kippenslachterij en een filmpje waarop te zien was hoe zieke koeien tegen alle regels in toch vervoerd en geslacht werden.

    Gelukkig heeft dit blog nogal wat invloed :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Een paar jaar geleden zag ik hoe men in Amerika een kalkoenslachterij exploiteert. Die beesten werden ook al levend op een band gezet en daar snijden ze machinaal de koppen er af....Erg fijn allemaal. Nu eet ik zelden of nooit kalkoen, maar het zal bij de vele kippenslachterijen niet veel anders gaan. Of eens weten hoe een kreeft zijn einde vindt is ook al zo goed voor de eetlust. Als je dat allemaal wist was je snel van de voorkeur voor worst en karbonaatjes af denk ik...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Gelukkig eet ik al 23 jaar geen karbonaadjes, worstjes, varkenshaasjes en schnitzels meer. 'Gelukkig' omdat ik sinds een paar jaar weet dat varkens de intelligentie hebben van een driejarig mensenkind.
    Ik ben blij dat ik geen pb ben, want je blog roept genoeg walging op om tot felle reacties te komen.
    Prettig weekend & liefs, Naomi

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Marjan: Ja, vreselijk veel invloed. Het effect van die hele slachterij is trouwens niet dat ik geen vlees meer eet; ik eet het nu alleen met meer schuldgevoel. Net als de vele mensen die ook nog steeds veel autorijden en in vliegtuigen stappen etc. etc.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Leo: En dan is dit nog een slachterij waar het slachten op een zeer humane (wat dat dan ook betekent..) wijze gebeurt. Het is alleen zo dat we het hele gedoe het liefste wegstoppen en er niet aan denken. Als we het ons allemaal beter bewust waren, werd er ook wat minder overbodig vlees gegeten. Misschien.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Naomi: Laatst heb ik een leuk Nederlands boekje gelezen met allemaal korte verhalen over varkens. Varkens hebben een hele slechte 'pers', eigenlijk zijn het schijnbaar ideale huisdieren. Die slechte pers moet ook wel, anders krijgen we teveel gewetenswroeging.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Die man die dat manke varken schopte, is die per toeval heel erg perongeluk niet ook in die machine terechtgekomen misschien asjeblieft?

    Kijk, dit moet er dus idd op scholen geleerd worden, dit is belangrijker dan rekenen.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hier in Doetinchem is ook een varkensslachterij en ik kom daar nog wel eens. Aan de lucht wen je wel, maar ik kan me voorstellen, dat jij er misselijk van bent geworden. Overigens, ook een kippenslachterij heeft zo'n aparte geur of stank, zo je wilt. Die stuiptrekkingen zijn heel normaal, hoor Bob. De varkens zijn dan al dood en inderdaad, af en toe gebeurt er iets, dat er wreed uitziet, als je het niet gewend bent.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. @Margreet: Dagdromen hebben we allemaal.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. @Vedat: Ik wil er liever niet aan wennen.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. @Allen: Jullie kunnen me nu natuurlijk verwijten dat ik een slappeling ben omdat ik nog vlees eet. Tot mijn verdediging zeg ik:
    Ik eet op het werk in de kantine mijn warme maaltijd, en de vegetarische alternatieven daar kun je niet echt serieus nemen. Er zijn in totaal maar drie maaltijden te kiezen.
    Thuis in het weekend als we koken dan eten we meestal vegetarisch of vis. Vis is tegenwoordig ook niet in orde, maar altijd nog beter dan rood vlees. En voor mijn spek bij de spiegeleieren neem ik biologisch vlees. Daarbij worden de dieren iets beter behandeld.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. De pb in mij wordt nu toch wel erg geprikkeld! Niemand verwijt jou een slappeling te zijn omdat je (varkens)vlees eet, althans ik heb het niet gelezen. Ik verwijt je wel de uitermate slappe -ongevraagde- 'verdediging' en verklaring waarom je wel vlees eet. Heb je last van schuldgevoelens?
    Liefs, Naomi

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Laat ik het zo zeggen: ik hink op twee gedachten. En ja, ik heb last van schuldgevoel, dat heb ik hierboven al gezegd. Voorlopig doe ik het met het compromis minder vlees te eten, en waar ik het kan kiezen biologisch. Misschien word ik nog wel eens een hardliner, dat discussieert beter.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Doe nog maar een speklap extra Heerlijk!!! Mogen ze mij wel naast de lijn geven. Laat de andere menesen maar lekker op een houtje bijten.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Ik bijt tegenwoordig inderdaad niet meer in een stuk vlees. Er zijn nog genoeg andere dingen om op te bijten dan een houtje.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Op emotioneel gebied is dit verhaal echt weerzinwekkend, maar kijk iets verder naar de rationele kant. De dieren worden binnen seconden verdoofd en geslacht. We zullen waarschijnlijk nooit weten wat er om gaat in de kop van het dier, maar het denkproces is heel snel stopgezet en dus ook veel minder leed. (hoop ik dan maar) Het vervelende is en blijft dat het een macaber plaatje is. Ik ben bij slachterij Vugts een keer gaan kijken, een halal slachter, en het is inderdaad een gruwelijk gezicht om iets dood gemaakt te zien worden en het maakt het moeilijk om lam te eten. Maar in tegenstelling tot jouw verhaal, waren de medewerkers zo respectvol richting de dieren dat je toch wat minder walging voelt voor het proces.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Inderdaad is het leven van de dieren erger dan het slachten zelf, de wreedheid en de blindheid voor het welzijn van de dieren in de bio-industrie is iets om misselijk van te worden. Blijkbaar maakt dat toch niet genoeg indruk, een rondleiding door de slachterij is m.i. effectiever.

      Verwijderen