De crisis

Veel mensen vragen zich af wat de crisis voor ze te betekenen heeft "ik merk toch niets van de crisis", "het zal wel loslopen", "laat je niet bang maken". De regering probeert ons ervan te overtuigen dat het werkelijk een ernstige recessie is en dat we ons moeten instellen op verslechteringen.

Wat gaat de crisis volgens mij brengen?

Veel bedrijven gaan over de kop. Een aantal van die bedrijven waren van te voren al niet zo sterk (Opel), en die verschärfte Bedingungen zorgen ervoor dat hun einde wat sneller komt dan gepland. Zo gezien kun je van een soort schoonmaak spreken. Andere bedrijven zijn eigenlijk normaal gezond, maar doordat tegenwoordig bijna alle bedrijven leven van bankkredieten, kan het gebeuren dat ze geen krediet meer krijgen en als ze dan niet genoeg buffer hebben, dan is het toch met ze gebeurd, hoewel ze altijd winst gemaakt hebben. Door dat zoveel bedrijven failliet gaan, stijgt de werkloosheid. Zolang als jijzelf bij een gezond bedrijf zit, merk je daar natuurlijk niets van, je krijgt gewoon je salaris en hebt nog net zoveel geld als voor de crisis.

De banken zijn een verhaal apart. De staat kan niet teveel banken failliet laten gaan, omdat dan het hele economische stelsel in elkaar stort. Als mensen geen vertrouwen meer in de bank hebben omdat die ieder moment failliet kan gaan, halen ze hun spaargeld eraf, de bank heeft te weinig geld om kredieten aan bedrijven te vergeven, bedrijven sterven. Dus helpt de staat de banken. Niet teveel en heel omzichtig omdat anders het volk in opstand komt. En terecht. Ik heb net gelezen dat de ontslagen Vorstand van de Dresdner Bank, die opgekocht is door een ander instituut omdat ze anders failliet waren gegaan, dat nu met Staatshilfe over de afgrond moet worden geholpen, 24 miljoen Euro aan boni en Abfindungen krijgt. Als je dan niet meer verontwaardigd mag zijn, waarover mag je je dan eigenlijk nog wel opwinden? Maar goed, de regeringen helpt dus de Notleidende Banken (Unwort de Jahres 2008), zodat dat weer een extra uitgave is en er dus minder geld beschikbaar is voor andere dingen. Tweede gevolg van de crisis: de overheid heeft minder geld ter beschikking. Wat nog versterkt wordt door het eerste gevolg, de hogere werkloosheid.

Wat mij opvalt is dat de crisis de opkomende landen nog veel harder treft dan de traditioneel geindustrialiseerde landen. China heeft in korte 30 miljoen werlozen erbij gekregen, in de Oost-europese landen gaat de economie met 2-stellige Prozentbeträge achteruit. Voeg daarbij het feit dat de buitenlandse werknemers hier als een van de eersten ontslagen worden, en het ziet er nog slechter voor ze uit.

Zijn wij tegenwoordig beter gewapend tegen een economische crisis als toendestijds in de jaren dertig? We hebben een beter sociaal opvangnetwerk. Dat betekent dat de werklozen niet meteen in absolute armoede vervallen. Maar die werkloosheids-uitkeringen moeten wel betaald kunnen worden. Om dat te garanderen mag de economische crisis niet te lang duren. En de regering moet waarschijnlijk weer meer geld gaan lenen bij de banken. (Wat gebeurt er eigenlijk als de regering geld leent bij een bank waar ze zelf mede-eigenaar is???) Als we niet uitkijken gaat de spiraal geld uitgeven - lenen - meer geld uitgeven door de rente - geld lenen zich dus versnellen. Wat er dan gebeurd kun je zien bij andere landen uit de geschiedenis: het land wordt ARM.

Wanneer de crisis niet te lang duurt krijgen we dus geen armoede.

Ik denk dat de meeste banken niet zoveel vergiftigde kredieten hebben dat ze er ernstige probelemen door krijgen. Zelfs de banken met die het slecht gaat hebben een percentage van hooguit 5 procent. Dat betekent dat de meeste financiele instituten eigenlijk gezond zijn, en waarschijnlijk is veel van de terughoudendheid bij het vergeven van kredieten terug te voeren op psychologie. Als die psychologie omslaat, dan zal het dus ook weer beter gaan met de economie!

Die psychologie speelt ook een belangrijke rol bij ons, consumenten. Als wij en masse geloven dat het binnekort slechter gaat en dan minder nieuwe dingen kopen, dan gaat het ook inderdaad slechter, namelijk omdat we minder kopen. Een duidelijker voorbeeld van een self-fulfilling prophecy heb ik in mijn leven niet meegemaakt. Ik zou dus in navolging van dominee Gremdaat willen zeggen: laat u niet bang maken. De enige manier om uit de crisis te komen is te kopen. Koop een nieuwe auto! Koop een nieuwe fiets! Koop een huis! Koop een nieuwe sport-uitrusting! Koop nieuwe meubels! Koop ons uit de crisis!