Het woord wetenschap wordt tegenwoordig te pas en te onpas gebruikt, en is daardoor behoorlijk in diskrediet geraakt. Veel mensen menen dat je in de wetenschap moet 'geloven', dat het niet meer is dan nog een 'mening', of een religie. Terwijl de echte wetenschap toch iets heel anders is.
Wetenschap is het vergaren van kennis volgens de wetenschappelijke methode. De wetenschappelijke methode bestaat eruit dat je voor een vreemd verschijnsel eerst een mogelijke verklaring bedenkt. Dat noem je een hypothese. Vervolgens ga je methodes bedenken om deze hypothese te testen. Dat doe je middels bewijzen. Als je een van de hypotheses kunt bewijzen, dan heb je nieuwe kennis vergaard.
Een simpel voorbeeld. Dingen vallen naar beneden, waarom? Newton bedacht dat alle voorwerpen elkaar aantrekken. Hoe meer massa een voorwerp heeft, des te groter is zijn aantrekkingskracht. De aarde heeft meer massa dan alle voorwerpen die zich erop bevinden, dus alles wat wij kennen wordt naar de aarde toe getrokken. Hij stelde een formule op, F = M * a, oftewel de kracht waarmee een voorwerp wordt aangetrokken is evenredig met zijn massa en met de versnelling. De versnelling is in dit geval altijd gelijk, namelijke de valversnelling. Alle experimenten bevestigden deze hypothese, en zo hadden we weer iets geleerd. Het grappige is dat deze kennis ook bevestigd werd toen we veel later naar de maan reisden en daar een lichtere zwaartekracht aantroffen. De maan heeft minder massa dan de aarde, en oefent dus een kleinere aantrekkingskracht uit.
Wat geen wetenschap is, dat is het vergaren van kennis en het bedenken van hypotheses, zonder deze hypothese te toetsen of te bewijzen. Homeopathie is geen wetenschap, omdat je niet proefondervindelijk kunt bewijzen dat het werkt. En ook al geloofde Einstein in god - iedereen heeft een zwakke plek -, hij heeft nooit beweerd dat je dat kunt bewijzen. En ook al heeft Einstein veel betekent voor de wetenschap, dat betekent nog niet dat alles wat hij zegt of denkt wetenschappelijk is.
Een integere wetenschapper is de eerste om ruiterlijk toe te geven dat hij iets niet kan verklaren. Toen wetenschappers steeds verder kwamen op het gebied van de kleine deeltjes, moesten ze dus toegeven dat er steeds meer dingen waren die ze niet konden verklaren. Aha, riepen toen een aantal mensen! Zie je wel, "de wetenschap" weet het ook niet. De fout die ze toen maakten, is om de wetenschap in het algemeen te wantrouwen, en al die dingen die de wetenschap wel kan verklaren en die we in het dagelijks leven op ontelbare manieren toepassen, te negeren. Voeg daaraan toe een mix van onserieuze wetenschappers die op roem of geld uit zijn, journalisten die uit de verschillende wetenschappelijke publicaties een paar kreten 'out of context' oppikken, en politici die daar weer gebruik van maken, en de verwarring is compleet.
Duidelijk verwoord, Bob, en hoe waar! Ik vrees echter dat het toch vechten tegen de bierkaai zal blijven.
BeantwoordenVerwijderenEen goed verhaal. Waarschijnlijk had het iets te maken met mijn global dimming opmerking bij mevrouw Mol-Rat. :-)
BeantwoordenVerwijderenDat effect van Global Dimming werd door het IPCC in eerste instantie afgeserveerd omdat het niet in hun plaatje paste. Dat was geen goede wetenschappelijke beslissing, maar een politieke en zelfs populistische. Ze zijn daar nu wel op terug gekomen, maar heel erg laat.
Voor mij mag een wetenschapper of een groep wetenschappers zeggen 'we weten het nog niet'. Dat heb ik liever dan een afwijzing omdat het 'niet waar zou kunnen zijn'.
@Xiwel: Ja, jouw opmerking heeft me ook geinspireerd, zie de laatste alinea.
BeantwoordenVerwijderenNou zeg, alweer een blog waar ik het helemaal mee eens ben. Ik ga even lekker bij Margreet een potje vechten tegen de bierkaai.
BeantwoordenVerwijderenGoed en duidelijk geschreven Bob. Ik heb niks tegen de wetenschap of wetenschappers op zich natuurlijk, dat zou nogal dom zijn, alleen is de wetenschap niet alles. Dat is mijn enige punt.
BeantwoordenVerwijderenEn wie komt om te vechten die mag wegblijven.
Margreet, laat je niet in de luren leggen door die beta's.
BeantwoordenVerwijderenEr zijn ook Geesteswetenschappen.
Dat zijn wetenschappen, die zich bezighouden met de "geestesproducten" van de mens: talen, zowel de linguïstiek als de studie van elke taal, geschiedenis, filosofie, muziekwetenschap, cultuurwetenschappen, kunstgeschiedenis, en theologie.
En voor die wetenschap geldt: geen toetsbare, bewijsbare of verifieerbare hypotheses, en God is weldegelijk wetenschappelijk.
Alpha-wetenschappen, was dat niet het "pretpakket" op de middelbare school?
BeantwoordenVerwijderenZolang 'zeker weten' sterkere argumenten heeft dan 'geloven in' weet ik wel waar ik zelf voor ga.
BeantwoordenVerwijderenOch Cohler, sommigen hebben veel zekerheid nodig, ze weten nog niet dat er maar weinig werkelijk vaststaat.
BeantwoordenVerwijderenWat men niet begrijpt bestaat dan gewoon niet. Zulke lui moeten gewoon lekker in het veilige hokje blijven toch?! Ik denk ineens aan de box.
Ja margreet, er bestaan vele verschillende betekenissen en interpretaties van wetenschap.
BeantwoordenVerwijderenVan Dale en Wiki noemen er 5. Bob c.s. weten zeker dat het er maar één is. Wij geloven dat hun hypothese veel te beperkt is.
Bob, die zwaartekracht van jou, was die niet al eens door Newton uitgevogeld in 1687?
BeantwoordenVerwijderen"Waarom viel de maan niet op de Aarde, net zoals de appel die hij op de grond zag vallen?" (1666)
Hoe doen die moleculen dat eigenlijk Bob, dat gezamenlijk in een groter geheel uitoefenen van zwaartekracht? En waarom oefent een brandende waterstof-gaswolk (zon) ook zwaartekracht uit?.
"Waarom viel de maan niet op de Aarde, net zoals de appel die hij op de grond zag vallen?"
BeantwoordenVerwijderenIs dat een serieuze vraag? Door de middelpuntvliegende kracht. De maan slingert om de aarde heen, vastgehouden door het touwtje van de zwaartekracht.
"Hoe doen die moleculen dat eigenlijk Bob, dat gezamenlijk in een groter geheel uitoefenen van zwaartekracht?"
Dat is niet bekend. De theorie is dat de zwaartekracht een veel en veel kleinere kracht is dan de elektromagnetische krachten, en de andere krachten die op moleculair niveau een rol spelen. Deze sterkere krachten werken echter niet op grotere afstanden, of ze doven elkaar uit, daar wil ik even van afwezen.
Ik wil me hier ook niet opwerpen als natuurkundige expert.
De beschrijving door Newton van de zwaartekracht is een model. Een vereenvoudigde beschrijving van de werkelijkheid, die zolang 'waar' is totdat we een betere, nauwkeurigere beschrijving hebben (die van Einstein). Die nieuwe beschrijving is ook een vereenvoudigd model. De 'werkelijke waarheid' zullen we nooit weten, omdat we daar als mensen gewoon te dom voor zijn.
In het dagelijks leven kun je echter beweren dat de wet van Newton nog steeds waar is, omdat die voorspellingen oplevert waar je wat aan hebt. In tegenstelling tot voorspellingen die niet met de wetenschappelijke methode worden gedaan. Daar heb je niets aan in het dagelijks leven.
(Waarom zou een brandende waterstof-gaswolk geen zwaartekracht uitoefenen? Die heeft toch ook massa?)
BeantwoordenVerwijderenJe hebt gelijk Bob. Ik verbaas mij alleen over die zwaartekracht. Als je chloorgas laat ontsnappen gaat het als een deken op de grond liggen. Samen zijn ze zwaar. Later lost het gas op in de lucht en zitten ze lekker gemengd tussen N2 en O2 en kunnen ze overal weer naar toe.
BeantwoordenVerwijderenDat gas met een 1000 maal lagere dichtheid dan vloeistof of een appel toch een grote kracht kan uitoefenen over een grote afstand.
Molecuul 1 ondervindt en pietluttige kracht en molecuul 2 een even grote kracht, maar dat als ze gaan samenwerken, ze samen een twee keer zo grote kracht ondervinden.
Ik heb een opmerking naar Margreet want volgens mij ziet die dingen een beetje omgekeerd. De mensen die hier schrijven zeggen hoe ze het goed vinden als de wetenschappers zeggen dat ze het (nog) niet weten. Ze geven dus toe dat ze onderzekerheden hebben en leven daar mee tot ze de oplossing weten. Het zijn de gelovigen die in een verklaring geloven 'alleen' maar op basis van een geloof omdat ze geen onzekerheid aankunnen. Ze moeten dus in een verklaring geloven om een beetje houvastigheid te hebben.
BeantwoordenVerwijderenDat het bezoek aan de maan de theorie van de zwaartekracht bevestigde (hoewel een ware uitspraak) is nogal een versimpelde uitspraak. Dat is net zoiets als na het kijken naar twee mensen, die toevallig alle twee blank zijn, te concluderen dat alle mensen blank moeten zijn. Ja het is wel waar dat de tweede persoon de theorie bevestigde maar ja...
Wat Einstein deed was een nieuw model maken om gedrag te voorspellen, niet echt om gedrag te verklaren.
Het kan nog best wel eens zo zijn dat in een ander deel van het heelal het anders werkt. niet zoiets als dat het water de andere kant op draait als het uit de wasbak loopt op het noordelijk en zuidelijk halfrond (in theorie althans).
Volgens mij kan Bob de discusie nooit winnen van ċœłøř.
Ten eerste omdat je om mensenlijke redenen zo'n discusie nooit kunt winnen.
Ten tweede omdat Wetenschap een woord is en om Bob's gelijk te kunnen krijgen moeten we dan linguïstiek tot en wetenschap maken en als ons dat lukt is het hek van de dam en kunnen we van alles nog wat wel als wetenschap beschouwen.
Volgens mij is er maar 1 echte wetenschap en dat is wetenschapsfilosofie.
Rob A.
@ Bob: Alpha-wetenschappen worden op de middelbare school niet onderwezen.
BeantwoordenVerwijderen@Rob A.: Linguïstiek is allang een wetenschap, een harde zelfs. Nu ja, dat zul jij niet willen weten, want volgens jou is er toch maar éen wetenschap. Maar waarom is dan het hek van de dam?
Rob A. "Ze geven dus toe dat ze onderzekerheden hebben en leven daar mee tot ze de oplossing weten." Als ze dat echt doen dan is dat idd helemaal oke. Alhoewel een/de oplossing vaak tijdelijk is?!
BeantwoordenVerwijderenHet punt is dat Bob nogal star lijkt tav mij en schijnt/denkt te weten waar ik in geloof. Ik geloof nergens in. En ik sluit weinig uit.
Niet alleen gelovigen hebben trouwens zekerheid/houvast nodig, ook degenen die de wetenschap als maatstaf/houvast hebben! Blijkbaar.
Ik zie niks omgekeerd, ik zie misschien anders dan gemiddeld. Is dat fout?
Ik heb inderdaad in het oorspronkelijke verhaal de alpha-wetenschappen volledig buiten beschouwing gelaten. Dat komt enerzijds doordat ik zelf een beta was op school, en anderzijds doordat de kritiek aan de wetenschap zich op de betas richt. De 'harde' beta-wetenschap is degene die de absolute waarheid zoekt. Als dan een wetenschapper denkt dat hij die gevonden heeft, dan vinden andere mensen dat vaak "arrogant".
BeantwoordenVerwijderenCohler, bij dat verhaal over chloorgas moet ik helaas passen. Ik wist niet dat chloorgas zich zo gedraagt. Je bent in ieder geval niet de enige die zich verbaast over de zwaartekracht. Zwaartekracht heeft nog een andere onverklaarbare eigenschap: dat zijn werking onmiddelijk is, er verstrijkt geen tijd (zoals bij elektromagnetische kracht) voordat het ene voorwerp zwaartekracht op het andere uitoefent. Het verspreidt zich als het ware met een oneindige snelheid.
BeantwoordenVerwijderenRob, ik moet het simpel houden omdat anders de niet-wetenschappelijke lezers het spoor bijster raken ;-)
BeantwoordenVerwijderenWat zijn dat 'niet wetenschappelijke lezers'?
BeantwoordenVerwijderenOnechte lezers misschien?
BeantwoordenVerwijderenIk ben onlangs ook filosoof geworden ;)
Volgens mij was de opmerking dat linguïstiek een wetenschap is al gemaakt dus dat herhalen brengt niet veel nieuws. Ik heb het makkelijk want ik denk dat de bewijslast ligt bij degene die zecht dat iets een wetenschap is. Ik zou dus graag willen weten welke definitie gebruikt wordt voor wetenschap zodat linguïstiek is een wetenschap en ik zou dan graag een ding willen horen dat volgens die definitie geen wetenschap is en dan zal ik daar mijn gedachten over laten gaan. Ik verwacht overigens dat het niet van een definitue afkomt maar alleen maar van een lijst met wetenschappen en in dat geval zou ik willen weten wie over die lijst beslist?
BeantwoordenVerwijderenVolgens mij hebben we duidelijk kunnen vaststellen dat we (niet alleen ik) van mening verschillen over wat wel en niet een (echte)wetenschap is. Het hangt er maar vanaf welke filosofie je daar over hanteert. Vandaar mij nopmerking dat wetenschap filosofie nummer 1 is en daaronder hangt de rest afhanghkelijk van de begruikte filosofie.
Rob A.
PS. Ik hoop dat het langzaan duidelijk is dat, omdat we al eens hebben vastgesteld dat discuseren om gelijk te krijgen niet echt werkt, ik voornamelijk discuseer voor de lol.
Ik houd helemaal niet van discussies en bewijslasten, en filosoferen kan ik niet. Ik trek dus graag mijn "bewering" over de taalwetenschap terug. Je kunt zonder linguïstiek ook heel gelukkig worden, hoor.
BeantwoordenVerwijderenWetenschap kan zo eng worden gedefinieerd dat je bijna alleen wiskunde overhoudt, of zo breed dat alle vakken die aan een universiteit beoefend worden eronder vallen - dus ook vrouwenstudies en sportwetenschap. Een zinvol pakket van wetenschappen ligt waarschijnlijk ergens daar tussenin, maar ik heb zelf geen behoefte aan zo'n lijst.
@Rob & Emigrant: Ja, maar we mogen niet in de val trappen dat we denken dat er niets meer vastligt, omdat het zo moeilijk is om iets te definieren.
BeantwoordenVerwijderen(Zoals ik al eens heb gezegd, zijn er 3 dingen die vaststaan:
- God bestaat niet
- Wat niet exact is, dat is vaag
- Nummer drie ben ik vergeten)
Uitgangspunt is de vraag of het algemene wantrouwen in de wetenschap van tegenwoordig gerechtvaardigd is.
Een goede wetenschapper zal altijd eerst zijn eigen onderzoeksresultaten wantrouwen, en daarna die van zijn collega's. Alles moet altijd gecontroleerd en doorgecheckt worden. Wantrouwen is een eerste plicht!
BeantwoordenVerwijderenNiet-wetenschappers zijn tot zulke controle niet in staat en zijn daardoor ook wantrouwig, maar dat is een ander wantrouwen. Het komt voor hen op hetzelfde neer om een arts of een wonderdokter, een natuurkundige of een astroloog te ver- of te wantrouwen. Ze mogen het helemaal zelf weten. Welke keuze ze maken hangt ook samen met het peil van het onderwijs. De West-Europese samenlevingen als geheel hebben gekozen voor slechter onderwijs; na dann, bitte sehr!
Er bestaat echter een soort volks-empirie. De meeste mensen begrijpen dat je met een zere blinde darm beter naar een arts kunt gaan dan naar Jomanda. En dat het KNMI het weer vaker juist voorspelt dan Berendien uut Wisp.
Over linguïstiek als wetenschap zijn al banden volgeschreven. Ik heb geen tijd en geen zin om die te gaan samenvatten. Een ieder pakt maar aan waar hij zin in heeft.
Nummer drie: we gaan allemaal een keer dood.
BeantwoordenVerwijderenIk maak mij er altijd vanaf met een paginaatje Wiki. Als ik erg diepgaand ga 'wetenschappen' doe ik er de EN en DE bij.
BeantwoordenVerwijderenHoppa, daar gaan we:
In de wetenschapsfilosofie wordt volgens Herman Koningsveld (1987) de vraag gesteld "wat is wetenschap?". Volgens Koningsveld zijn verschillende benaderingen van het verschijnsel wetenschap mogelijk:
Een Cultuurhistorische, Economische, Psychologische, Sociologische, Wetenschapshistorisch of Filosofische benadering.
Gelukkig staat er ook een plaatje naast met de volgende tekst:
In de Atheense school van Rafaël (1509) debatteren Plato en Aristoteles over de bron van alle kennis. Plato verwijst hierbij omhoog naar de hemelse sferen, en Aristoteles omlaag naar de aardse bestaan, als de bron van alle kennis.
Volgens Van Dale is 'bestaan' onzijdig.