Dierenliefde

Mijn vriendin is een fanatieke dierenliefhebber, en daardoor ben ik daar de laatste tijd bewuster over gaan nadenken.

Er zijn twee soorten mensen, als je kijkt naar hoe ze dieren beschouwen. Ten eerste heb je mensen die dieren GRUNDSÄTZLICH als minderwaardig beschouwen aan mensen, vanuit de argumentatie dat,.. ja waarom eigenlijk precies? Ten eerste zijn dieren een andere soort als wij. Wat niet bij jouw soort hoort, daar heb je minder lak aan, dat is een ingebakken overlevingsgewoonte van de evolutie (zie ook vreemdelingenangst, discriminatie, etc). Ten tweede zijn dieren minderwaardig omdat zij geen 'ziel' hebben. Een ziel is een vaag begrip, dus laat ik het iets duidelijker specificeren. Dieren zijn minder intelligent, zij hebben geen spraak, zij denken niet abstract, zij maken zich geen beeld van de toekomst, zij kennen geen empathie, ze maken geen kunst. Het opvallende is dat dit alles min of meer aannames zijn, waarvan enkele aan het wankelen zijn (spraak, empathie, abstractie) in het kader van recente onderzoeken. Het is bijvoorbeeld gebleken dat bepaalde dieren hun soortgenoten helpen, ook als ze er zelf geen baat bij hebben (en dan heb ik het niet over hun kroost). Andere dieren kunnen een beperkte woordenschat van enkele honderden woorden opbouwen, van weer andere dieren weten we dat ze door middel van geluid met elkaar communiceren maar we begrijpen de betekenis nog niet (dolfijnen, walvissen). Deze eerste groep mensen die dieren als minderwaardig beschouwt, is de overgrote meerderheid.

Dan heb je een tweede groep mensen, voor mijn gevoel is de meerderheid van deze groep vrouwelijk maar dat is slechts een persoonlijke ervaring, voor wie een dierenleven tenminste in dezelfde orde van grootte valt als een mensenleven. Deze mensen wijzen erop dat wij dieren alleen maar beoordelen op grond van de eigenschappen waarin wij beter zijn dan zij. Andere eigenschappen, waarin dieren ons overtroeven vinden wij niet belangrijk. Dieren zijn sneller dan wij, hebben een beter hand-oog-coordinatie, scherpere zintuigen, hebben instincten, hebben sterkere spieren, kunnen vliegen, kunnen lange tijd onder water zwemmen, kunnen beter tegen barre weersomstandigheden en sommige hebben een instintieve groepsorganisatie.

Een feit is dat in de 'Kampf ums überleben' de dieren met al hun lichamelijke Überlegenheit het tegen ons hebben moet afleggen.

Ik zat gisteren in de auto met twee collega's, we hadden al een paar uur achter de rug toen het volgende bericht op de radio kwam: een man was op bezoek geweest bij een vrouw, deze vrouw had een kat. Waarom het daaropvolgende precies gebeurd is weet ik niet, dat werd niet vermeld, alleen de feiten werden verteld. De vrouw moest even weg en de man deed toen de kat IN DE OVEN en zette deze op 250 graden. De vrouw kwam na tien minuten terug en kon het dier nog redden, het had slechts brandwonden aan de poten. De man wordt vervolgd wegens dierenmishandeling.

Wees eerlijk: wat is je reactie op dit bericht als je je het gebeurde voorstelt? Vind je het wel erg maar niet zo heel erg en eigenlijk wel grappig als je je voorstelt hoe het beest danst in de oven en hete poten krijgt? Of heb je meer medelijden en vind je dat deze man op gelijke voet staat met een wrede moordenaar?

Vaak wordt in films een grappig bedoelde scene gedraaid waar een kat of een hond als voetbal wordt gebruikt en door de kamer vliegt, met bijbehorend geluid. Dat is de minder erge variant van het bovengenoemde, bovendien weet je dat het niet echt met het dier gebeurt, en dan kun je zonder gevoel van schaamte vrijuit lachen.

Ik zal je eerlijk vertellen hoe ik reageerde op het bericht op de radio. Mijn collega moest lachen, ik zag in eerste instantie op mijn netvlies ook een grappig beeld, (zoiets als een cowboy bij Lucky Luke die moet dansen omdat een bandiet hem onder zijn voeten schiet met een pistool), maar het lachen stokte mij in de keel en kwam niet naar buiten toen ik mij voorstelde hoe de kat het beleefd moet hebben. Ik heb iets gezegd van 'wat een idioot, waarom doet hij zoiets?'. Het antwoord is vrij eenvoudig: de man beschouwde de kat als iets minderwaardigs, ongeveer zoals een plant waarbij het niet veel verschil maakt of het dood is of levend.

Hetzelfde fenomeen kan ook bij mensen tegenover andere mensen optreden; dat je vindt dat een bepaald soort mensen minderwaardig zijn en dat het feit of zij leven of dood zijn geen grote rol speelt. Ik kan voorbeelden noemen, maar met een beetje fantasie kom je er zelf ook op.

Nu kun je dierenverachting en mensenverachting vergelijken met soft- en harddrugs. Het is een gegeven dat bijvoorbeeld veel seriemoordenaars een verleden hebben waarin ze dieren hebben gemarteld, voordat ze op mensen zijn overgegaan. Iemand die eerst de softdrug heeft genomen, kan overstappen op het hardere spul.

In landen die minder ver ontwikkeld zijn qua welvaart, gaan de mensen harder met dieren om. Op het platteland gaan mensen harder met dieren om, maar dat ligt eraan dat zij een totaal andere relatie hebben met dieren. De stadsmens (zoals ik) kent dieren alleen als huisdieren en uit de dierentuin, mensen op het platteland kennen dieren voornamelijk als vee of als 'gebruiksdieren'. In een land als Spanje bijvoorbeeld is het niet best gesteld met de behandeling van dieren. Ik was daar een keer op het strand waar ook een stukje weide was, en zag vanuit de verte een groep paarden. Vreemd genoeg liepen de paarden vrij in het rond, zonder omheining. Toen ik dichterbij kwam, viel me op dat ze zich merkwaardig voortbewogen. Toen ik nog dichterbij kwam, zag ik de reden dat deze paarden geen omheining nodig hadden om op hun plaats te blijven en waarom ze zich zo raar bewogen: de voorpoten waren met een stuk touw aan elkaar gebonden... Ik kreeg een misselijk gevoel in mijn maag; mijn idylle was wreed verstoord.

Dit is de realiteit: Dieren zijn minder waard dan mensen. Domme zijn dieren minder waard dan intelligente dieren. Kleine dieren zijn minder waard dan grote dieren. Lelijke dieren zijn minder waard dan mooie dieren. Dieren zonder hersens zijn helemaal niets waard.