1 oktober 2009

Wat is er mis met de democratie

En dan nu, waarom de Westerse democratie zo een slechte staatsvorm is. Je kan dat met een gerust hart klagen of zeuren noemen. Ik denk dat onze staatsvorm de beste is van de verschillende vormen die ik ken. Maar dat betekent niet dat zij ideaal is, verre van dat. Socrates wist al te melden dat een democratie niet zo best is, hij vergeleek het met een bont gekleurde deken die er leuk uitziet en waar iedereen aan zijn trekken komt. In zijn ideale staat hebben de filosofen het voor het zeggen, (dat heeft er niets mee te maken dat hij zelf filosoof is...), en daarnaast is er een bevoorrechte klasse van edele strijders of soldaten, die zich het liefst niet met de gewone bevolking vermengen. Zo zie je maar dat wijze mensen hele rare ideeen kunnen hebben.

Ook al is de Westerse democratie het beste wat we op dit moment te bieden hebben, we moeten er toch over nadenken of we haar niet kunnen verbeteren.Om haar te kunnen verbeteren, moeten we eerst zien wat er nog aan markeert, en aan die eerste stap wil ik mijn bescheiden bijdrage leveren.

1 - Een democratie betekent dat iedere stem evenveel waard is. One man one vote. Dat is een slechte zaak. Iemand die gestudeerd heeft over een bepaald onderwerp, of veel persoonlijke ervaring heeft, kan een veel beter oordeel leveren dan een buitenstaander. Als je in een bedrijf een belangrijke beslissing neemt over de financiele toekomst, dan vraag je ook geen advies aan de schoonmaker. Daar de mensen die ergens verstand van hebben altijd in de minderheid zijn, krijg je per definitie een slecht advies wanneer je iedereen laat meestemmen.

2 - Politieke leiders die gekozen willen worden treden op op de televisie. Hoofdzakelijk via dit medium bereiken zij de kiezer. Er worden weliswaar partijprogramma's gepubliceerd, maar zeg eens eerlijk, heb jij er wel eens een gelezen? Een politicus met een innemende persoonlijkheid, die overtuigend overkomt, krijgt de meeste kiezers. Natuurlijk moeten zijn ideeen ook aanslaan, maar zoals we weten kan een geschikte politicus die zo verpakken dat we helemaal niet precies weten wat hij of zij gaat doen wanneer hij aan de macht komt.

(Overigens vind ik de stemwijzers op Internet een mooie ontwikkeling waarbij je heel makkelijk de ideeen van een partij kunt vergelijken met je eigen ideeen, zonder je te laten beinvloeden door de persoonlijkheid van haar leiders. Ik weet niet hoeveel mensen daarvan gebruik maken, en of zij dan ook daadwerkelijk zo stemmen, maar als ik kijk naar de hoeveelheid geld en moeite die in verkiezingscampagnes gestoken wordt, dan lijkt me dat een kleine minderheid.)

3 - Politici worden nooit afgerekend op de beloftes die zij voor de verkiezingen maken. Niet werkelijk, in vorm van geldelijke beloningen en straffen bijvoorbeeld. Theoretisch kunnen ze door de kiezer bestraft worden, maar die is de beloftes na vier jaar allang vergeten, en hij is er sowieso aan gewend dat beloftes niet gehouden worden.

4 - Lobbyisme verziekt de politiek. Lobbyisme is een wijd vertakt netwerk van duidelijke en onduidelijke vertegenwoordigers van belangengroepen. Politici beroepen zich erop dat de lobbyisten de vertegenwoordigers zijn van het volk en dat het belangrijk is met hen contacht te houden, maar in werkelijkheid is een lobby werkzamer naarmate er meer geld achtersteekt. Tegen een organisatie van een groot bedrijf met genoeg geld kan een vereniging van goedwillende vrijwilligers niet op. En zoals we weten zijn grote bedrijven niet altruistisch behalve als ze daartoe gedwongen worden door een regering.

16 opmerkingen:

  1. Niks mis mee zo te lezen..

    OT ik moet nog wel steeds mijn url opsnorren kopieeren en plakken op je weblog.En er komt ook telkens een grote reclame tevoorschijn die ik eerst weg moet klikken wil ik hier lezen. Hebben anderen dat ook of proberen ze mij over te halen? ;))

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Bob, punt 1 en 2 van je kritiek spreken me het meest aan. Ze hangen met elkaar samen. Hoe beter iemand geïnformeerd is, hoe eerder hij of zij verder zal kijken dan de koppen op tv.

    Democratie moet je leren, net zoals je moedertaal of een geloof. Als het goed is dan leer je dat vooral van je ouders. Als ouders er weinig interesse hebben dan groeien de kinderen ook niet op tot betrokken burgers van een democratie.
    Het is daarom zinvol als er op scholen al vanaf jong gewerkt wordt aan een democratisch bewustzijn van mensen.

    Gisteravond was ik op een ouderavond van mijn oudste dochter die sinds kort een beroepsopleiding doet en ik hoorde daar dat de school vond dat ze niet alleen de kinderen moesten opleiden voor een beroep maar ook voor burgerschap. Ik was positief verrast.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Nog iets anders: er zijn nog wel meer mis met onze democratie dan deze vier punten.
    Bijvoorbeeld het systeem van coalitievorming waarbij relatief kleine partijen er dingen door kunnen drukken die bijna niemand wil.
    Verder is het een nogal traag en log systeem. Pas als je een meerderheid overtuigd hebt en alle procedures doorlopen kan er iets veranderen.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Marjan: Ik ben te lui om me uitputtend te verdiepen in het onderwerp. Ik beschrijf de problemen die ik als gewone man zie, die mij opvallen, en waarvan ik denk dat ze te weinig belicht worden.

    Het probleem dat kleine groepen teveel macht krijgen vind je op veel andere plaatsen terug, bijvoorbeeld bij de verschillende deelstaten in Duitsland, maar ook de kleine landen in de EU. Door het stemrecht in de EU hebben de mensen die in een klein land wonen PER PERSOON een groter gewicht dan mensen in een groot land.

    Dat je democratie moet leren is een goed punt. De scholen doen daar wel iets aan, maar de ouders zijn inderdaad belangrijker. Mijn ouders hebben mij dat niet geleerd, bij deze geef ik ze de schuld van mijn politieke passiviteit.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Thamara, als ik bij mij mijn pop-ups tijdelijk toelaat, dan krijg ik ook zo een grote reclame tussendoor. Misschien kun je je pop-up filter nog iets aanscherpen? Ik weet niet of jij een digibeet bent, in dat geval moet je nog even kijken bij Marjan, daar heb ik opgeschreven hoe je dat doet.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Bob, en ik ben te dik omdat mijn ouders me nooit verteld hebben dat ik niet teveel moet eten.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Over de pop-ups, die komen vrijwel zeker van Mortigo. Zelf heb ik een gratis counter die al jaren zonder pop-ups werkt.

    Over democratie. Ik ben het met je eens dat het niet de beste vorm is en denk zelfs dat er mogelijk betere vormen zijn die bijvoorbeeld stammen in Afrika gebruiken. Helaas heb ik en de rest van de wereld daar te weinig kennis van.

    Als je naar de grote alternatieven kijkt als dictatuur of dergelijke dan denk ik dat je gelijk hebt. Toch heb ik liever een goede dictatuur (die de juiste besluiten neemt) dan een slechte democratie (die tot niets meer in staat is).

    De westerse democratiën verschillen ook flink. Zo is Nederland geen echte democratie. Ons staatshoofd wordt niet verkozen, zelfs niet indirect. Zij heeft nog altijd een flinke vinger in de pap en hoeft daar geen publieke verantwoording over af te leggen.

    Zo was het bijvoorbeeld Beatrix die het doorgedrukt heeft dat er toch een Paarse (PvdA/VVD) regering onderzocht zou worden. De partijen zelf zagen daar niet veel in. Achteraf een goeie zet, want die kabinetten hebben veel bereikt.

    Zelf denk ik dat inspraak wel eens zover gaat dat er niets meer uitgevoerd kan worden. Als je geld hebt blijf je voor elk wissewasje naar de rechter lopen en zolang die er mee bezig is, is er uitstel.

    Vetorechten, die in de VN misbruikt worden door vooral de USA, zijn ook verre van democratisch. Ghadaffi had daar onlangs zeker gelijk in. Maar dat mag Balkenende nooit toegeven, die wil vriendjes blijven met de USA, die weer vriendjes wil blijven met Israël. Kortom vriendjespolitiek is ook een flink probleem.

    Naast de media vind ik ook dat de politici de democratie ondergraven. Vaak valt er met bestuurders en plannenmakers goed en open te praten. Degene die zich politicus/ca noemt zit daar vaak doorheen te rommelen met weinig kennis van zaken en vooral met het idee om de volgende keer weer herkozen te worden. Dat geeft slappe compromissen of op z'n minst behoorlijke vertraging.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Heer Bob,
    Punt 1 is ontegensprekelijk het sterkste argument tegen de democratie, maar wat moet een mens anders?
    Misschien een dictator die alle regeringstaken delegeert aan specialisten? Een kabinet van technici?
    Met vriendelijke groeten,
    De Drs.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. @Xiwel: Zou kunnen dat het Motigo is, maar ik vind dat wel een goeie counter waar ik veel bij kan zien.

    Teveel democratie resp. inspraak is dodelijk voor de besluitvorming, dat is zo. Een leraar bij ons op de lagere school zei het zo: "voor een land dat in moeilijkheden is, is een tijdelijke dictatuur met iemand aan het hoofd die het goed voor heeft met het land, een goede oplossing". Voor een democratie heb je veel geduld en doorzettingsvermogen nodig.

    Over de persoonlijke machtlust van de politici wil ik het niet eens hebben. Dat is immers geen specifieke eigenschap van een democratie, maar dat vind je in elk systeem. Het is menselijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Geachte Drs.,

    Een kabinet van technici is precies wat ze in China hebben, althans dat heb ik uit de onbetrouwbare bron van het Dilbert Blog. Hier is het stukje over China. Dit kabinet is verantwoordelijk voor de extreem snelle economische groei van het land, en tegelijkertijd voor de misachting van de mensenrechten.

    Wat moeten we dan? Deze vraag heb ik met opzet weggelaten, omdat ik niet pretendeer de antwoorden te hebben. Ik kan wel een aanzetje geven: Je zou bijvoorbeeld het stemmen kunnen verplichten en tegelijkertijd een toelatingsexamen kunnen houden. Het gewicht van iemand zijn stem is evenredig met zijn kennis van het onderwerp. Je zou dit kunnen doen bij referenda.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. @Allen. Ik moet aan mijn standpunt 1 nog iets toevoegen, en het valt mij tegen dat er nog geen oplettende lezer deze tegenwerping heeft gemaakt. Het antwoord op de onkunde van de kiezer is in principe de PARLEMENTAIRE democratie. Het idee daarachter is, dat de kiezer geen verstand hoeft te hebben van de onderwerpen, want dat hebben de leden van het parlement. De kiezer hoeft alleen maar de leden te kiezen, en die doen dan het moeilijke werk. Dit is een schijn-oplossing, die het probleem probeert te versluieren. Wij kiezen die politici waarvan we denken dat ze in overeenstemming met onze mening handelen, en deze mening is nu juist het probleem, omdat zij voor de meeste onderwerpen op onkunde baseert.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Opmerkelijk is dat veel landen waar dictaturen waren of zijn gevestigd, juist de term 'democratie' in hun titel hebben opgenomen. Denk aan de dit jaar precies twintig jaar geleden verdwenen DDR. De grote communistiswche leiders wisten ook al dat de democratie de slechtste staatsvorm is om het volk 'er onder' te houden. Want echte democratie is veelal onderhevig aan onbestuurbaarheid. Stel je voor dat we het voor het zeggen hadden in onze op zich fijne westerse landen. Er kwam niets meer terecht van belangrijke projecten. Zie maar eens wat een paar liefhebbers van groene slijmpadden kunnen bereiken bij hun pogingen snelwegen tegen te houden, of hoe mensen omwille van hun eigen woonrust vliegvelden, treinenbanen, sportstadions, opvanghuiizen voor achtgestelden of een hek rond het paleis van de koningin kunnen frustreren. Dus democratie heeft altijd een schijn vorm in zich. Die democratie is slechts dan zichtbaar als we weer mogen stemmen. Niet meer dan baantjesmarkten voor lieden die er hun carriere van maken om zo lang mogelijjk pluche te bezetten. En dan maar compromissen bedenken en vooral die kiezer negeren. Die is debiel, ongeschikt, geestelijk achter of niet voldoende opgeleid om te snappen dat die golfbaan wel degelijk in nat natuurgebied moet komen, dat die metro wel degelijk zijn verwoestende werking door een oude historische binnenstad moet doen, of dat niemand zo veel verstand heeft van de aanleg van een hsl-lijn als de nitwits die er mee bezig zijn. Ook al zijn ze en-passant vergeten dat je ook treinen moet bestellen met een goed beveiligingssysteem om op die peperdure prestigerails te rijden. Nee hoor, echte experts zitten niet tussen die 17 miljoen (in NL dan) burgers, die vindt je alleen in de politiek luchtfietserskringen die nu eenmaal in een democratie de juiste netwerken benutten om met nul-komma-nul inzet zoveel mogelijk geld te verdienen. In een dicatuur zouden ze heel wat minder gemakkelijk aan de bak komen....

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Democracy is the right to vote for the wrong one. Ik herinner slechts aan A. Hitler, G.W. Bush, Berlusconi en vele anderen.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. @Leo: Zoals gewoonlijk is je reactie zeer gemotiveerd, ik heb alleen vaak moeite uit de ononderbroken stroom de verschillende standpunten te filteren. Ik ga er eens voor zitten:

    "Opmerkelijk is dat veel landen waar dictaturen waren of zijn gevestigd, juist de term 'democratie' in hun titel hebben opgenomen."
    Inderdaad, dat bevestigt de mening van Socrates dat een democratie goed aankomt bij de bevolking.

    "De grote communistische leiders wisten ook al dat de democratie de slechtste staatsvorm is om het volk 'er onder' te houden. Want echte democratie is veelal onderhevig aan onbestuurbaarheid."
    Yep. Democratie kost tijd en is stroperig.

    "Dus democratie heeft altijd een schijn vorm in zich."
    Dat is een beetje in tegenspraak met je betoog direkt daaraan voorafgaand, dat veel projekten vertraging oplopen omdat er zoveel inspraak is.

    "Niet meer dan baantjesmarkten voor lieden die er hun carriere van maken om zo lang mogelijjk pluche te bezetten."
    Dat is denk ik een menselijke zwakte die niet inherent is aan het systeem democratie. Datzelfde geldt voor de incompetentie en de verkeerde beslissingen die je in de rest van je commentaar aanprangert. Een diktator kan bijvoorbeeld ook inkompetent zijn en verkeerde beslissingen nemen. Het nadeel is dan wel dat je van hem nog moeilijker afkomt dan van democratisch gekozen bestuurders.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. @Emigrant: Zo zie je maar hoe deskundig wij als bevolking zijn. Om de Duitse burger geen onrecht aan te doen, mogen we niet vergeten dat A. Hitler de democratie snel afschafte nadat zij hem aan de macht geholpen had.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Nog een gedachte: Eigenlijk moeten we niet de politica kiezen waar we het mee eens zijn, want op onze eigen mening kunnen we als niet-deskundige niet vertrouwen. We moeten diegene kiezen die we als het meest deskundig inschatten, zodat hij/zij op haar beurt de juiste beslissingen neemt.

    BeantwoordenVerwijderen