26 februari 2019

Begrafenis

Binnenkort staat de derde begrafenis in mijn leven voor de deur. Eigenlijk de vierde, maar de begrafenis van mijn oma die 101 is geworden, tel ik niet mee. Daar was ik niet erg emotioneel over.

Anderhalf jaar geleden was de begrafenis van mijn zus. Te jong gestorven na een hele lange slopende ziekte. Ze hield tot het einde de moed erin, tenminste als er mensen bij waren. Zij woonde in Spanje, en ik moest daar naar toe om alles te regelen. Aan de ene kant was dat moeilijk en zwaar, aan de andere kant is het goed als je op zulke momenten iets belangrijks te doen hebt. Mijn zus heeft het aan zien komen en ze had zelf al erg veel geregeld. Toch viel het niet mee door de afstand, de taal, en de andere regelingen die er in een ander land gelden. Ze is gecremeerd en we hebben de as aan het strand in het zeewater gestrooid, dat was een uitdrukkelijke wens van haar. Ik heb de plek uitgezocht waar dat gebeurde en erop gelet dat de wind niet de verkeerde kant op kan waaien (!).

Daarvoor was een goede vriendin van mijn partner gestorven, ook na een ziekte. In Duitsland zijn er strengere regels, je mag de urn met de as niet zelf meenemen. De urn werd begraven bij een boom, daarvoor is in Duitsland een officiele benaming: "Baumbestattung". Dat is op speciale plekken toegestaan. Het was een mooie ceremonie en daarna was er de zogenaamde Trauerfeier. Een soort feestje, als je dat zo mag noemen. Ik heb er goede herinneringen aan.

Op zich zijn begrafenissen intensieve momenten waarop je de mensen beter leert kennen. Mensen zijn oprechter dan normaal in zulke situaties.

Nu wordt de vader van mijn partner begraven. Hij is een week geleden gestorven op 85-jarige leeftijd. Hij was tot een half jaar geleden nog kerngezond was en deed nog alles op de fiets. Toen kreeg hij echter een longenziekte (fibrose). De longenziekte zelf heeft hem waarschijnlijk niet de das om gedaan, maar hij is opgehouden met eten. Wat we ook probeerden, niets smaakte hem meer en niets kon hem motiveren om genoeg te eten. Uiteindelijk was hij zeer mager en is quasi aan zwakte gestorven. Bijzonder en mooi vind ik dat in de tijd dat hij ziek was, de relatie tussen mijn vriendin en haar vader beter is geworden. Ze hebben veel gepraat, tenminste in het begin toen hij minder zwak was. Hij was tot op het einde helder van geest en heeft bijvoorbeeld de dokter erop gewezen als die iets verkeerd had ingevuld op een formulier. Van het weekend waren we op de begraafplaats en hebben de plek bekeken waar het graf komt. Het "Hauptfriedhof" in Erfurt is reuzegroot en maakt een goede indruk, als een groot park met veel ruimte.

Wat ik er tot nu toe van geleerd heb is: Sterven hoort bij het leven, en als je het vedriet niet onderdrukt, kan het een belangrijke ervaring zijn.