5 december 2011

Pervers

Gisteren tijdens onze adventswandeling naar de top van de Hörselberg, samen met een groep mensen van de dansschool, in wat je eigenlijk typisch Nederlands herfstweer zou kunnen noemen (8 graden, windkracht 5, motregen, grijze lucht), voerde ik een kort gesprek met iemand die op de een of andere manier in de wegenbouw werkt. We kwamen op het onderwerp omdat we de voormalige A4-snelweg kruisten, die sinds kort is omgelegd naar de andere kant van de Hörselberg. Op de plaats waar de snelweg vroeger was, is het asfalt nu al afgebouwd, om als grondstof gebruikt te worden voor de nieuwe stukken. Het oude asfalt is de beste grondstof die je kunt vinden om nieuw asfalt aan te maken. De man naast mij vertelde dit terloops, zodat ik hem vroeg of hij van beroepswege met wegenbouw te doen had, en zo ja, of hij mij dan misschien een vraag zou kunnen beantwoorden. Ja ja, hij werkt in de wegenbouw.

"Welnu", zei ik, "ik rijd iedere dag naar mijn werk via de A4 van Erfurt tot Waltershausen. En ieder jaar wordt deze weg meerdere keren op verschillende plekken opgebroken en vernieuwd, hoewel het wegdek er nog goed uitziet. Waarom is dat?"

"Ja, het is eenvoudig zo dat het geld opgemaakt moet worden. Er zijn ieder jaar subsidies voor onderhoud en reparaties gepland, en als dat geld niet verbruikt wordt, dan is het weg. Dus grijpen ze de zelfs de kleinste scheurtjes en oneffenheden aan als gelegenheid om nieuwe werkzaamheden uit te voeren."

We hebben allemaal dit soort praatjes wel eens gehooord en het wordt graag met veel bravoure verteld aan de booreltafel, maar als je het dan eens van min of meer officiele zijde bevestigd hoort, dan besef je hoe pervers mensen omgaan met gemeenschapsgeld. Zolang als het niet je eigen geld is, dan kan het niet rotten waar het aan uitgegeven wordt of hoe het over de balk gesmeten wordt, zolang als je er zelf maar iets aan over houdt.

Deze honderdduizenden euro's, die in de loop van de jaren met gemak tot meerdere tientallen miljoenen euro's oplopen, hadden niet uitgegeven hoeven worden. Dan was de staatsschuld minder opgelopen, en we hadden minder geld aan rente op staatsobligaties aan onze vrienden de bankers hoeven betalen. Of het geld had uitgegeven kunnen worden om de dringend noodzakelijke fietspaden aan te leggen in de steden van Thüringen, zodat het aantal fietsers die korte afstanden nu nog met de auto afleggen zou zijn gestegen, we iets hadden bereikt voor de volksgezondheid en tegen de luchtvervuiling. Maar dit is alles niet gebeurd, omdat ergens twee of drie mensen zien dat zij een bak met geld ter beschikking hebben, niet verder denken dan hun neus lang is, en menen dat het geld "weg is" als ze het niet uitgeven.


p.s.
Voordat er nu iemand gaat roepen "Ach dat weet ik al lang" en "Dat gebeurt toch overal" of "Het zijn toch voornamelijk politici van die en die partij die zich daaraan schuldig maken" (ja Leo, ik heb het tegen jou): en toch is het zinvol om je er steeds weer over op te winden, er iets van te zeggen als je het in je direkte omgeving tegenkomt, en MOREEL VERONTWAARDIGD te zijn.

11 opmerkingen:

  1. Het fenomeen doet zich voor door budgetten en langdurige subsidies, maar in Nederland ook vooral met eenmalige sunsidies om iets nieuws aan te leggen. Die eenmalige subsidies komen vaak van de provincie en zijn er om iets te stimuleren. Als zo'n subsidies niet op tijd wordt aangevraagd en het project niet op tijd wordt aanbesteed, dan vervalt dit geld en kunnen de gemeentes er naar fluiten.

    Dat zorgt ervoor dat er een altijd een race tegen de klok is om goed met de bewoners te overleggen, maar dat mag dan niet te lang duren. De gemeente verzwijgt dan waarom ze haast hebben, anders kunnen de bewoners dit uitspelen met vertragingstechnieken. Bijzonder kinderachtig allemaal.

    Verder zitten we hier met landelijke-, provinciale-, hoogheemraadschaps- en gemeentelijke potjes en die zijn absoluut niet met elkaar verbonden. Zo hebben we hier een weg waar de provincie er met de gemeente en bewoners niet uit komt. Naast die weg loopt een parallelweg die van het hoogheemraadschap is en ook open is voor al het verkeer. Het provinciale en gemeentelijke probleem kan beter opgelost worden als de weg van het hoogheemraadschap er bij betrokken wordt. Kost minder, lost meer op en geeft minder problemen. Maar het hoogheemraadschap wordt er niet bij betrokken ook niet nadat bewoners en betrokkenen dit al keer op keer hebben voorgesteld.

    En toch heb ik de indruk dat Nederland en Frankrijk wat flexibeler op dit gebied zijn dan Duitsland en Groot-Brittannië.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Je maakt het een beetje ingewikkeld, Xiwel, maar dat komt natuurlijk door de praktische ervaring. Ik denk dat we met de verspilling van gemeenschapsgeld een belangrijke achilleshiel te pakken hebben van bijna elke samenleving. En ik weet niet wat je er tegen kunt doen, anders dan apelleren aan het geweten van de mensen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Geweten is een ding, incompetentie een andere. Voor een slimme mens is het tegenwoordig weinig aantrekkelijk voor de overheid te werken of ambtenaar te worden. Het gevolg is dat bij de overheid vaak minder slimme mensen werken.
    Ik maak hier juist mee hoe een enorm bouwplan van de universiteit in het water dreigt te vallen omdat er domweg niet genoeg mensen zijn die een project van deze omvang en ingewikkeldheid aankunnen. Hetzelfde zou van toepassing kunen zijn bij de HSL, de Amsterdamse metro enz.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dat komt erbij. Echter de onnodige werkzaamheden aan de A4 zijn niet het gevolg van incompetentie, maar van kortzichtigheid en groepsegoisme voor een te kleine groep.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Bob: Het probleem zit er hoofdzakelijk in dat er teveel mensen mee bezig zijn als (locale, regionale, nationale) politici, ambtenaren, belangengroepen en aannemers. Dat is 'opgelost' door flink vooruit te plannen, alles in vakjes te stoppen en daar budgetten (en subsidies) aan te hangen. Niemand in dat geheel kan zaken in zijn of haar eentje veranderen. Die veranderingen zijn er wel en gaan heel traag. Ze kunnen dan ook moeiteloos een aannemer voor onderhoud naar een weg sturen die er niet meer ligt. :-)

    In mijn ogen is het die starheid van het logge systeem dat voor veel verbazing zorgt. Kwaadwillendheid zal er een klein beetje in bij kunnen dragen, maar volgens mij wordt er vaker gezegd: 'Ja het is nog niet nodig, maar we hebben nu eindelijk alles geregeld, dus doe het nou maar'.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. We kunnen het ook zo formuleren: niemand heeft de balls om op te staan en te zeggen dat ze het geld niet nodig hebben en de geplande werkzaamheden af te blazen.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik stoor mij ook aan deze verspilling. Alleen heb ik jammer genoeg ook geen oplossing om dit tegen te gaan.
    Met overheidsgeld of bedrijfsgeld omgaan alsof het je eigen geld is niet voor iedereen aangelegd.
    Ingebakken ben ik zuinig en spaarzaam.
    Alleen dat is ook niet altijd de goede manier van werken.
    Vriendelijke groet

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @Bob: Helaas gaat iemand met ballen (m/v) dat ook niet oplossen. Het zit te diep en te verspreid. Zoiets los je alleen met een hele lange adem op.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Zur Kaiserzeit had je dat nog niet. Wat is er toch veranderd? Er is ook te veel geld, dat verspild kan worden.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ein Diktator muß her! Ahem, oh nee, dan gebeuren weer andere vervelende dingen.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Haha, deze laatste opmerking. Heel mooi.

    BeantwoordenVerwijderen