12 augustus 2009

De crisis 2

In tegenstelling tot wat in de media beweerd wordt, is de crisis in de Duitse machinebouw nog lang niet voorbij. Er is een lichte stijgende trend te zien maar die is zo klein dat je nog niet van een omkeer kunt spreken. In de media wordt hier vaak de Geschäftsklima-Index genoemd, die inderdaad stijgt, dit is echter niets meer dan een enquete onder de bedrijven over de toekomstverwachting. In werkelijkheid hebben we qua opdrachten waarschijnlijk wel het dal bereikt, maar het niveau ligt onder 50% van dat van vorig jaar. Tengevolge daarvan heeft onze vestiging, samen met een andere, dit jaar in totaal ongeveer 150 uitzendkrachten en 100 vaste medewerkers ontslagen. Volgens de laatste uitspraken van het management worden er dit jaar nog ongeveer 10 medewerkers ontslagen, als de ontwikkelingen zo doorgaan als men verwacht, en daarmee komen we aan het einde van het jaar uit op 470 vaste medewerkers.

Toen ik gisteren bij mijn garage was, vertelde de monteur, dat bij het elektrobedrijf waar zijn vrouw werkt, er zonder aankondiging 60 mensen ontslagen zijn. Dit is een kleiner bedrijf met oorspronkelijk ongeveer 120 mensen, dus dat komt veel harder aan. De ontslagen kwamen onverwacht, zonder waarschuwing, en in de vakantietijd. De ontslagbrieven werden de mensen zelfs tot op hun vakantiebestemming nagereikt, waarschijnlijk omdat ze zich dan aan de ontslagtermijn konden houden. Lekker bot.

Wat opvalt is welke mensen er bij ons weggestuurd worden. Er wordt niets over bekendgemaakt wie er ontslagen wordt, en over de redenen van de keuze al helemaal niet. Dat de uitzendkrachten als eerste weggestuurd worden, is nog logisch. Maar een direkte collega van mij die vorige maand ontslagen is, beschouwde ik als de beste plc-programmeur van onze groep. Zijn probleem is dat hij niet zeer communicatief is, en bovendien nogal eigenwijs. Dat heeft ertoe geleid dat hij een keer een 'Abmahnung' gekregen heeft, omdat hij zonder aankondiging software aan een machine getest had in de montage-afdeling. Daarbij ging iets mis, en er ontstand een schade aan de machine. Een Abmahnung is een officiele waarschuwing die in je 'Personal-Akte' wordt gearchiveerd, en als je dezelfde fout nog een keer maakt, kun je op staande voet worden ontslagen. In de eerste ontslag-golf werden die mensen uitgepikt, die al zo een Abmahnung te pakken hadden. Wat er weer toe leidt, dat vooral die mensen ontslagen worden die eigengereid zijn en zich niet schromen om ook eens een meningsverschil met de leiding uit te discussieren.

Ondertussen gaan wij, de overgeblevenen, verder met verkorte arbeidstijden. Dat betekent dat ik tot het einde van het jaar waarschijnlijk iedere week een dag vrij heb, die gedeeltelijk vergoed wordt door het arbeidsburo, en af en toe een week extra vakantie. Mijn afdelingsleider zei laatst dat deze 'Kurzarbeit' een zeer goed instrument is voor het bedrijf, en eerlijk gezegd vind ik het zelf ook niet slecht. Het gedeelte van het loon dat het arbeidsburo betaalt (60-70%) is net zo groot als wanneer iemand werkloos wordt. Als je als bedrijf 5 mensen 20% korter laat werken onder deze regeling, bespaar je dus net zo veel geld als wanneer je er een zou ontslaan, het arbeidsburo moet hetzelfde bedrag betalen als wanneer er een ontslagen zou zijn, maar ondertussen blijven alle 5 mensen aan het werk.

Alleen jammer dat hier niet zo'n goede wind is als in Nederland of Noord Duitsland, dan zou ik van de gelegenheid gebruik maken om vaker te windsurfen.

10 opmerkingen:

  1. Tja. Je schrijft er heel koel over, maar het moet toch een schok zijn. Als ik mij een dergelijke salarisvermindering voorstel, en daar bovenop nog de onzekerheid over de verdere toekomst ... je gaat er niet dood aan, maar ..., bah! Overweeg je een andere baan te zoeken, bijv. in Nederland?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Met die salarisvermindering valt het wel mee. Ik krijg van mijn baas 20% minder, maar van die 20% worden 60% gecompenseerd door het arbeidsburo. Dat zijn 12%. Ik krijg dus uiteindelijk 8% minder salaris, daarvoor hoef ik echter 20% minder te werken. Van mij mag het zo blijven!

    Het hele gebeuren is natuurlijk wel een schok. Daar ik in Erfurt een zoon heb en een vaste vriendin, zal ik eerst hier proberen ander werk te vinden, als dat nodig wordt. Naar Nederland terugkeren komt pas 'im Frage' als mijn zoon ouder is. Hij is nu 12.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Zelf heb ik in 2000 ontslag genomen bij een bedrijf die toen 400 van de 600 mensen op straat moest zetten om de rekeningen te kunnen betalen. Als je ontslag nam kreeg je een premie. Dat kwam mij toen goed uit.

    Er waren ook allerlei sociale plannen, maar daar kwam weinig van terecht. Het was nogal een specifiek bedrijf en de meeste werknemers waren niet erg compatible waar het om vervangende banen ging.

    Zelf dacht ik dat de achterblijvers de lopende klussen af mocht maken om vervolgens ook op straat te komen. Maar ze hebben het toch gered doordat ze door een Italiaanse concurrent zijn overgenoemen.

    Op dit moment valt het NL best mee. Duitsland begon met een grote achterstand aan deze crisis en kreeg dus al grotere klappen. In mijn regio valt het helemaal erg mee. Hier zijn de woonwerkfiles in het afgelopen halfjaar nog gegroeid, wat best een goede indicator is.

    Overigens waren het de uitzendkrachten die in dat bedrijf het meeste werk verzette. Eigen personeel liep alleen van vergadering naar vergadering.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Voor jou is het natuurlijk lekker, deze regeling. Toch betwijfel ik of het een goed idee is. Die deeltijdWW gaat uit van de veronderstelling dat het werk en de omzet op korte termijn weer op het oude niveau terug is. Ik weet niet hoe het in jouw branche zit natuurlijk maar er zijn bedrijfstakken waar het niet meer wordt zoals voor de crisis.
    In Nederland wordt er ook nog eens volop mee gefraudeerd.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Xiwel: Ik weet niet precies wat voor een achterstand je bedoelt. Waarschijnlijk meer werklozen, en grote logge bedrijven die zich niet snel aanpassen aan nieuwe markt-omstandigheden.

    In NL gaat het goed, maar ik denk altijd dat NL niet op zichzelf kan staan, omdat er hoofdzakelijk dienstverlenende bedrijven zijn. (UItzondering: olieraffinaderijen). Ze zijn dus afhankelijk van landen als Duitsland en China, waar zich de groter industriele producenten bevinden. Het feit blijft dat af en toe in Duitsland geinteresseerd gekeken wordt hoe kleine landen als NL en Denemarken inventieve nieuwe dingen proberen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Marjan: Ik denk dat er een redelijke kans dat het bedrijf het gaat redden. En zo niet, dan is er door deze regeling toch niets verloren gegaan?

    Wat voor fraude?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Er is pas bij één bedrijf fraude bewezen. Dat bedrijf huurde goedkope buitenlandse krachten in terwijl de eigen werknemers deeltijdww hadden. Voor de rest gaat het om geruchten, tenminste voorzover ik weet.
    Het schijnt dat een aantal werkgevers hun mensen stiekem toch laten werken en tegelijkertijd die ww krijgen. Ook wordt het hier en daar gebruikt voor seizoensdips die er elk jaar zijn. De eisen zijn nu aangescherpt.

    Over ruim 3 weken wordt het bij ons ook erg rustig en zou ik een beroep kunnen gaan doen op deeltijdww.
    Ik heb er vooralsnog weinig trek ik want ik ben geen voorstander van overheidssteun en maak er dan ook liever geen gebruik van.
    Onze sector heeft erg veel last van overproduktie op dit moment. Er moet gewoon ingekrompen worden, minstens 25 %.

    Wat er verloren gaat met die deeltijdww is in de eerste plaats belastinggeld. Verder krijg je dat het systeem van survival of the fittest niet meer op gaat. Dat is voor de zwakkere bedrijven natuurlijk mooi maar voor de gezonde bedrijven wordt het ook moeilijk als er geen spelers afvallen.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik denk, net als Marjan, dat het oude niveau op veel plaatsen niet meer terugkomt. Die hele crisis diende toch ook om ‘het westen’ zijn reële plaats in de nieuwe wereld te wijzen. De USA stagneren, Europa pruttelt wat op nul-niveau en China en India blijven gewoon doorgroeien. Op een dag kunnen de Chinezen ook preciezer werken en zijn de dure Duitse produkten nog minder gevraagd. Het zou dus verstandig zijn wanneer men aan innovatieve produkten werkte, maar juist daarin is Duitsland niet zo sterk, omdat de mensen er zo oud en behoudend zijn en altijd overal bezwaren zien.
    Maar bij de koekkoeksklokken is Duitsland nog steeds marktleider!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. China heeft meer te lijden gehad van de financiele crisis dan de Westeuropese landen. Desondanks groeit de economie daar verder, echter niet meer met 2-cijferige procentwaardes.
    De groei in China en India is voor een groot deel te danken aan de lage lonen en de daarmee samenhangende erbarmelijke sociale omstandigheden.

    We dachten ook een tijd lang dat Japan iedereen zou inhalen, maar die liggen nu ook behoorlijk op hun gat. Het schijnt toch niet zo makkelijk te zijn, dat inhalen.

    In China en India zullen de werknemers steeds meer eisen gaan stellen. Ze willen nu eenmaal ook profijt hebben van de economische groei. Dat veroorzaakt hogere lonen, die de groei dan weer afdempen, zoals we nu al in Polen en Tsjechie beleven.

    De ware kunst van het machine bouwen zit hem in de ervaring van de constructeurs, die op hun beurt weer de ervaring van hun voorgangers overgenomen hebben. Ik werk hier nu 6 jaar, en ik weet nog steeds maar een fractie van hetgeen er te weten valt over CNC-machines. Men denkt vaak dat de landen uit het Oosten eerst gewoon kopieren en dan leren verder te ontwikkelen, maar dat valt vies tegen.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ik weet nog - nee, niet zelf, maar uit de verhalen van mijn grootvader - hoe er voor de oorlog gelachen werd om de Japanse prulleboel: licht doorlatende camera's, fietsen waar je doorheen zakte enzovoort. In enkele decennia hebben die toch heel stevig opgehaald! Omdat de tijd nu sneller gaat zullen de Chinezen misschien in twintig, dertig jaar respect kunnen afdwingen met hun spulletjes. Des te meer omdat ze de kunst vlijtig afkijken van o.a. Duitse technici, die daar in alle onschuld heen worden gestuurd.
    Een industriele maatschappij kan waarschijnlijk niet zonder democratie, op den duur. Maar in bijv. Zuid-Korea kwam die democratie ook erg laat, veel later dan de technische Aufschwung.
    Nou ja, ik peins maar een eind weg, ik weet er niet echt wat van. Maar het is wel een onderwerp dat me bezighoudt.

    BeantwoordenVerwijderen