Ik denk graag na over dingen die in het dagelijks veel voorkomen, maar waar weinig over gesproken wordt. De ongeschreven regels. De regels waar mijn ouders me niets over verteld hebben, en die je gaandeweg als kind of als volwassene leert. Zo ook dit onderwerp.
Omgaan met conflicten en meningsverschillen. Ruzie maken of verstandig praten, zo zou de titel ook kunnen zijn. In alle gevallen waarin we in conflict treden met een medemens besluiten we tot een van deze twee hoofd-strategien: confrontatie of cooperatie. We doen dit onbewust en gevoelsmatig. Organisaties en regeringen hebben voortdurend conflicten met andere organisaties en moeten deze beslissing ook iedere keer nemen, maar uiteraard wordt er in dat geval bewust over nagedacht en niet zomaar op het instinct vertrouwd. De een of andere 'natuurlijke leider' daargelaten. Het voorbeeld van de Duitse regering die momenteel nadenkt over hoe zij zich opstelt in het conflict met Iran maakte mij hierop attent.
De keuze of iemand probeert te coopereren of de confrontatie aangaat, is sterk afhankelijk van iemands persoonlijke karakter. Ik ken een paar mensen die graag de confrontatie aangaan, ongeacht wie ze daarmee voor het hoofd stoten. Zij lijken bijna plezier te beleven aan de wrijving die daarbij ontstaat. Dan zijn er andere mensen die altijd proberen de lieve vrede te bewaren. Dat kan zijn omdat ze angst hebben voor de confrontatie en daar slecht mee om kunnen gaan, zij zijn net als de hond die zich op zijn buik legt en zo toont dat hij zich onderwerpt aan zijn meerdere. Het kan echter ook zijn dat iemand clever genoeg is om ook op de vreedzame manier de strijd in zijn voordeel te beslissen.
Een voorbeeld: een conflict om de details van een bezoekregeling van een kind van gescheiden ouders. De cooperatie-optie houdt in dat de partner die het ergens niet mee eens is, het gesprek met de andere partner zoekt. De confontatie daarentegen kan worden aangegaan door het probleem naar een instantie te brengen en de partner kwaadschiks te dwingen om mee te werken, eventueel voor de gezinsrechter met advocaten en de hele Rattenschwanz. Een andere, meestal niet zo effectieve, manier om de confrontatie aan te gaan is je woede de vrije loop te laten en direkt ruzie te maken met je contrahent. Er wordt meestal van afgeraden, maar in sommige situaties is het de enige mogelijkheid. Het voordeel is dat de strijd zo vaak zeer snel voorbij is. Ik denk aan die ene keer dat ik een grote mond heb opgezet toen de zoveelste cafebezoeker naast onze vorige woning op de parkeerplaats aanstalten maakte om te gaan staan pissen. Als je met een luide barse stem een Duitser aanschreeuwt, dan is hij daar vaak gevoelig voor.
Als je nu eens op het persoonlijke vlak ook deze beslissing bewust en weloverwogen wil nemen, welke criteria leg je dan daarbij aan? De cooperatie-optie verdient altijd de voorkeur, omdat er na een harde confrontatie een verliezer overblijft die zich in de toekomst zal willen wreken. We willen dus eerst proberen te coopereren. Maar natuurlijk alleen wanneer we de kans op succes daarbij hoog genoeg inschatten. Waarvan hangt de kans op succes bij de cooperatie-optie af?
- de argumenten
- het verschil in de vaardigheid om te onderhandelen tussen de partijen
- het machtsverschil tussen de partijen
Als deze voorwaarden niet gegeven zijn, dan moeten we overwegen of we een confrontatie aangaan. Ook dat doen we alleen als de kans op een overwinning realistisch is, als we tenminste niet verblind zijn door woede. Voorbeelden van mensen die ondanks de torenhoge Überlegenheit van de tegenstander als een blinde steenbok in de strijd rennen, zijn er te over. De kans op overwinning hangt af van:
- het feit of de andere partij ook bereid is de confrontatie aan te gaan
- indien ja, dan het verschil in strijdvaardigheid
- het machtsverschil tussen de partijen
- de argumenten
Bij beide keuzes spelen dus een paar van dezelfde factoren een rol, maar in een andere volgorde.
Als bij beide opties geen overwinning of een win-win-scenario te verwachten is, dan hebben we pech. We kunnen proberen de confrontatie helemaal uit de weg te gaan, te bedriegen, of onze buik te tonen en ons te onderwerpen. En daarna de zaak zo snel mogelijk in de doofpot stoppen en net doen of er niets gebeurd is.
Mee eens dat de cooperatie optie altijd de voorkeur verdient maar het werkt alleen al de ander ook in cooperatie-modus verkeert of bereid en in staat is daarnaar over te schakelen.
BeantwoordenVerwijderenAls de cooperatie manier na meerdere pogingen niet werkt dan zal ik de confrontatie aangaan maar alleen als:
- het belangrijk genoeg is
- ik er zin in heb
- als ik er al min of meer vrede mee heb dat ik bij een verkeerde afloop met die persoon nooit meer door één deur zal kunnen
- ik de ander goed ken en vertrouw en verwacht dat de relatie (zakelijk of persoonlijk) wel tegen een stootje kan
Je laatste alinea is een beetje onbevredigend. Het is toch ook mogelijk om gewoon open en eerlijk met opgeheven hoofd je verlies te nemen in een conflict?
Als het bij mij om principes gaat en de ander niet bereid is tot redelijk overleg of zelfsmaar een uitwisselingen van argumenten, sluiten de viziers, gaan de harnassen aan en komt de speer in aanvalspositie. En dan gaat het gevecht tot het gaatje. IK voer er nu zo een met een niet gewillige klant, die al een half jaar een betaling ophoudt van een rechtmatige factuur. Niets hielp, behalve als ik die factuur zou terugtrekken. Hij wil namelijk gewoon niet betalen voor mijn diensten. Kijk, en dat zijn dus principekwesties. 'See you in court punk'... Al moet ik hem achtervolgen tot de poorten van de hel, 'never fuck with a mad Capricorn..'
BeantwoordenVerwijderen@Marjan: [als ik er al min of meer vrede mee heb dat ik bij een verkeerde afloop met die persoon nooit meer door één deur zal kunnen]. Dat is inderdaad belangrijk. Wat je daarmee zegt is dat je niet bluft, dat je bereid bent hard te spelen.
BeantwoordenVerwijderenDe laatste alinea was een beetje luchtiger bedoeld. Je kunt op allerlei manieren met een nederlaag omgaan. Met opgeheven hoofd? Alleen als je weet dat je werkelijk het uiterste gedaan hebt, niet als je verloren hebt omdat je iets nagelaten hebt of een fout gemaakt hebt.
@Leo: Ik zou mijn rekeningen bij jou altijd op tijd betalen, als ik dat hoor!
BeantwoordenVerwijderenWij merken dat ook, het is altijd hetzelfde in tijden van crisis. Klanten zoeken redenen om niet te hoeven betalen, omdat ze zelf in geldnood zitten. Ze klagen dan over dingen, die normaalgesproken überhaupt geen probleem zijn. Wij hadden ooit eens iemand in de buitendienst, die deed toen een hangslot op de hoofdschakelaar van de machine, de machine waarmee de klant zogenaamd niet kon produceren vanwege de gebreken. Toen bleek dat ze de machine toch wel goed konden gebruiken.
Met geleverde diensten gaat dat natuurlijk niet zo makkelijk. Crisistijd, goede tijd voor advocaten?
Ik heb dit nu al voor de tweede keer gelezen, Bob. Aan een conflict gaat meestal iets vooraf, anders ontstaat een conflict namelijk niet. JIj houdt je bezig met de oplossing achteraf, maar hoe zit het met het voorkomen van een conflict?
BeantwoordenVerwijderenOverigens, ik weet dat jij een kattenmens bent, maar een hond geeft zich over door op de rug te gaan liggen en niet op de buik, Bob.
@Vedat: Voorkomen is beter dan genezen, dat klopt natuurlijk. Meningsverschillen en belangenconflicten zijn niet altijd te voorkomen. Gaat eigenlijk de genoemde cooperatie-optie niet in die richting? Confrontaties kun je vermijden door te coopereren en goed te onderhandelen. Meningsverschillen kun je niet vermijden. Tenzij je probeert de gedachten van de ander te lezen en je eigen belangen bij voorbaat opoffert.
BeantwoordenVerwijderen[een hond geeft zich over door op de rug te gaan liggen en niet op de buik] -> Oeps. Waar ik aan dacht was de buik te tonen.