29 augustus 2011

Dagboek 1942-1945, Nederland - Hongarije (1)

Dagboek 1942 – 1945

Nederland - Hongarije


Door: HiD senior


Ik heb lang getwijfeld om dit op te schrijven, omdat ik er tegenop zag. Verschillende mensen hebben mij ernaar gevraagd. Hoewel het nu achtenzestig jaar geleden is, staat het in mijn geheugen gegrifd.


Hoofdstuk 1 - De reis begint

Het moet najaar 1942 of begin 1943 zijn geweest, tegen de avond. De voordeurbel ging. Ik holde de trappen af met de energie van een veertienjarige. Ik trok de zware voordeur open en keek omhoog in de gezichten van twee Duitse officieren, die het voorportaal binnenstapten.

„Is dit een Joodse zaak?“ Tot mijn verbazing verstond ik zonder enige moeite het Duits. Bij ons in de zaak was er al een Duitse toezichthouder geinstalleerd.
„Ja, zal ik mijn ouders roepen?“
„Nee, dat is niet nodig.“ Zij vertrokken weer.
Ongeveer een half uur later klonk wederom de voordeurbel. Voor de tweede keer holde ik naar beneden. Dit keer waren het twee Nederlandse politieagenten, duidelijk niet op hun gemak, maar toch gedwee hun orders opvolgend.
„Waarschuw je ouders, jullie hebben twintig minuten de tijd om iets mee te nemen voor de nacht en mee te komen!“
Zo gezegd, zo gedaan. Mijn ouders waren vanzelfsprekend in paniek, maar binnen korte tijd waren wij onder de hoede van de agenten op weg naar de Alexander Kazerne, waar wij ons voegden tussen vele andere Joodse gezinnen die daar verzameld waren om afgevoerd te worden naar het doorgangskamp Westerbork. Mijn ouders richtten zich onmiddelijk tot een paar Duitse officieren in de buurt van een bureau, die duidelijk de leiding hadden. Er volgde een langdurige verhitte discussie, waarbij het ons ten goede kwam dat mijn moeder een even grote mond kon opzetten als de Duitsers. Na ongeveer twee uur stonden we weer buiten en konden naar huis terugkeren; mijn moeder was Christenvrouw en mijn vader een Hongaarse Jood. Hij kreeg wel de raad terug te keren naar Hongarije, omdat men binnen afzienbare tijd ook de Joden uit gemengde huwelijken zou oppakken: Hongarije was een met Duitsland bevriende natie.
Enkele maanden later was ik met mijn vader en twee andere Hongaarse Joden, een concertpianist en een barpianist namens 'Gerrö', met de trein via Duitsland en Oostenrijk onderweg naar Hongarije. Mijn moeder bleef in Nederland achter om een oogje op de zaak te houden, zij liep als Christenvrouw minder gevaar. [Note van HiD: De ouders runnen een succesvol bedrijf in tandheelkundige hulpmiddelen]. In Wenen maakten wij een tussenstop waar ik nog een bezoek bracht aan de Rode Kruis post, om een exceem aan mijn voeten te laten behandelen. Door een verkeerde behandeling in Nederland waren de wonden open gegaan en ik had er veel last van. Midden tussen gewonde Duitse soldaten die terugkwamen van het Oostfront werden mijn voeten keurig verbonden, zodat ik voorlopig gered was.
In Oostenrijk stapte een man in die te herkennen was als boer, en nam plaats in onze coupe. Voorzichtig informeerde mijn vader hoe hij over Hitler dacht (Oostenrijk was al twee jaar langer door Duitsland bezet). „Wij zijn niet bijzonder op hem gesteld, hij is slecht voor het land en voor de landbouw en veeteelt“, was het antwoord.

Wordt vervolgd.

10 opmerkingen:

  1. Bijzonder. Ik neem aan dat je dit zelf geschreven hebt, HID dus. Knap gedaan. Het leest als een autenthiek verhaal van HID senior.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het is authentiek. Ik heb het alleen een beetje geredigeerd. Het hele dagboek bestaat uit 12 DIN A4-tjes, dit is er de eerste van. Ze zijn met de typmachine geschreven, dus ik moet ze overtypen daarbij doe ik meteen het redigeren. Zo min mogelijk, om de originele inhoud geen geweld aan te doen. De volgende delen komen dus nog.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Oei wat een spelfout: authentiek!

    Ik ben benieuwd naar het vervolg. Dus dit is beleefd door een kind en 68 jaar later opgeschreven door een zeer oude man die het zich nog zeer gedetailleerd kan herinneren. Mooi dat je het publiceert.
    Die laatste zin van die boer bijv vond ik erg treffend.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Interessant verhaal. Zeker gezien de trieste periode in de Europese geschiedenis. Ik ben wel benieuwd hoe het verder gaat, want ook in Hongarije was men als joodse familie nauwelijks veilig denk ik...

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Marjan: 'Zeer oude man', dat vindt hij zelf niet...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Leo: Nee, ook in Hongarije werd het later gevaarlijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Nee, het real life neemt mij op het moment in beslag. Ik moet eerst nog een sollicitatie afmaken, dan een auto huren voor de verhuizing van een kennis volgende week die tijdelijk zonder rijbewijs zit (...), en dan heb ik nog een ander blog-onderwerp dat mij vanmorgen bezighield, en dan doe ik deel twee. Misschien vanmiddag, hoewel het vanmiddag waardschijnlijk de laatste paar uur mooi weer is, dus dan ga ik misschien een stukje fietsen en mijn zelfgeknutstelde stereoscoop in de buitenlucht uitproberen.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Een stereoscoop? Om diepte te krijgen in een 3D wereld??

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Nog meer diepte dan normaal. De grap van het ding is dat je diepte ziet in dingen die zo ver weg zijn, dat je er normaalgesproken geen diepte in ziet. Bijvoorbeeld bij huizen en bomen op enkele tientallen tot enkele honderden meters afstand. De eigenlijke bedoeling van mij was om het bij wolken te gebruiken, maar die blijken nog te ver weg te zijn. Experiment niet helemaal gelukt dus :-(

    BeantwoordenVerwijderen