22 oktober 2008

Een pleidooi voor Langzaamheid


Ik neig van nature tot langzaamheid, dus toen ik een paar jaar geleden het boek Die Entdeckung der Langsamkeit van Sten Nadolny kadeau kreeg was ik meteen gefascineerd. Er is wel meer over dit onderwerp te doen tegenwoordig getuige bijvoorbeeld de kreten Slow Food en Entschleunigung. Wij waren ooit eens een keer op vakantie in Venezuela en daar heb ik tijdens een oerwoudtripje in een dorp dat door bijna-echte inboorlingen werd bewoond voor het eerst een vrij levende luiaard gezien. Hij werd daar gehouden als huisdier (erg makkelijk want wegrennen doet ie niet) en hij had ogenblikkelijk mijn sympathie gewonnen. Een ongelooflijk tevreden grijns lag op zijn gezicht en hij leek zich nergens druk over te maken.

Nog lang nadat ik het boek gelezen had bleef de indruk hangen en ik begon bij elke activiteit de voor- en nadelen ervan te bedenken om ze snel of langzaam uit te voeren. Op het werk bij mij en ik denk dat het tegenwoordig overal zo is, moet alles zo snel mogelijk klaar zijn. Hoe sneller je bent, hoe beter het is, daar wordt je op gewaardeerd. Als je sneller klaar bent dan gepland krijg je complimenten, als het langer duurt dan wordt je scheef aangekeken. Wat daarbij volkomen uit het oog verloren wordt is dat een taak die je zorgvuldig en goed uitvoert, LANGER duurt dan wanneer je het snel afraffelt, terwijl dat toch zo voor de hand ligt. Wanneer je een taak langzaam uitvoert (natuurlijk niet uit luiheid), dan is het resultaat bijna altijd beter. Als je je haast dan maak je meer fouten en moet je vaak gedeelte's opnieuw doen. Denk bijvoorbeeld aan met de auto ergens naar toe rijden waar je nog nooit geweest bent (eventjes zonder navigatiesysteem). Je hebt haast dus je rijdt sneller, natuurlijk heb je dan minder tijd om goed op te letten en voordat je het weet heb je de afslag gemist.

Na enig heen en weer denken kwam ik tot de conclusie dat taken waarbij creativiteit komt kijken of nadenken of die anderszins moeilijk zijn het beter is een versnelling terug te schakelen. De clou is namelijk dat je DENKSNELHEID niet afneemt als je iets langzamer doet, met andere woorden, door het langzamer aan te doen steek je er meer hersenwerk in. Zo heb ik bijvoorbeeld in mijn woning vier jaar geleden zonder hulp mijn nieuwe keuken gemonteerd, terwijl ik dat nog nooit gedaan had. Ik heb met opzet langzaam gewerkt, heb zelfs de handleidingen gelezen, en daardoor heel weinig fouten gemaakt, zodat ik uiteindelijk vrij snel klaar was (vind ik zelf: een weekend).

Routinehandelingen of zaken die om een andere reden makkelijk zijn (bijvoorbeeld huishoudelijke karweitjes) kun je daarentegen zonder risiko snel uitvoeren. De kwaliteit lijdt daar meestal niet onder. Maar zelfs daar valt er iets voor te zeggen het langzamer aan te doen. Als je het namelijk snel doet heb je al je aandacht nodig om het karweitje uit te voeren. Doe je het langzamer, dan kun je lekker over andere dingen nadenken.

Het vervelende is dat het in deze maatschappij niet makkelijk is langzaamheid te verkopen, omdat je dan tegen de stroom in zwemt. Probeer maar eens langzaam auto te rijden in druk verkeer, dan weet je wat ik bedoel.

10 opmerkingen:

  1. In deze 24-uurs economie is het natuurlijk 'not done' om langzaam te zijn. Maar langzamer leven zou voor veel mensen toch een hoop voordelen opleveren. Vooral minder stress.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dat is inderdaad not done, het is tegen de tijdsgeest.

    Soms lees ik oude boeken en dan valt het ook op dat mensen zoveel tijd hebben, ze maken urenlange wandelingen of zitten 's avonds voor de open haard en hebben niks te doen. Mensen doen tegenwoordig wel veel meer dan vroeger, maar ze reflekteren er minder over, en de vraag is of je daar nu beter van wordt. Misschien had ik wel vroeger moeten leven.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Haha,in het verkeer is het inderdaad niet zo handig. Zelf ben ik er verder vrij goed in. Heb 'snelle baan' en woon in 'snelle stad' dus maak 's avonds en in het weekeinde voldoende tijd voor langzaam, en ga dan niet van afspraak naar afspraak lopen rennen. Wel lezen, yoga, wandelen, fotograferen, vrienden zien (maar dan er de tijd voor nemen) enzovoort.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Gypsy, jij schijnt een goed evenwicht gevonden te hebben. Ik schakel niet zo makkelijk om en probeer daarom ook in mijn werk me niet te laten stressen. Vaak blijft het echter bij proberen.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Op mijn werk ging ik wel langzaam (tenminste dat vond ik zelf). Ik zei ook altijd dat ik lui was en dat dat een goede voorwaarde is voor iemand die automatiseerd. Dwz als we iets snel kunnen, dan gaan we er niet over nadenken om het te automatiseren.

    Mijn aanpak was vooral in het begin niets doen, behalve wat nadenken. Mensen (klanten en de baas) weten dan nog niet precies wat ze willen en ik had geen zin om tijd te steken in werk dat later weer de prullebak in kan omdat de baas of klant het dan opeens wel begrijpt. Ik werkte ook er JIT (Just In Time)-achtig, da's wel modern en het bespaart zeker op electronica veel geld. Een besturingssysteem een jaar later aanschaffen scheelt al snel 35%. Daarbij doe ik liever in 1x iets goed dan in 10x iets half. Uiteindelijk verbruikte ik veel minder uren om tot een betere oplossing te komen.

    In het verkeer bestaat wel een methode die langzaamaanheid propageert, namelijk Largas. Dat staat voor LAngzaam Rijden GAat Sneller. Het is o.a. toegepast in Hilversum en is een hype onder verkeerskundigen. Het systeem houdt in dat auto's langzamer in groepje moeten rijden. De tijdwinst zit er in dat ze deze snelheid ongestoord kunnen volhouden (Beetje Groenegolf-achtig dus). Verkeerskundigen die er achter staan zijn er vol lof over en veel anderen vinden het nix.

    De beste Largas is volgens mij fietsen. Als ik van A naar B fiets, dan kost me dat minder tijd dan dat ik van A naar B met de auto ga. De reden is simpel. Met de auto moet ik ook een tijdje in B werken om de kosten van de auto (brandstof, belasting en vooral afschrijving) op te brengen. Als ik die werktijd voor de auto bij de autorit van A naar B optel, dan gaat een auto gemiddeld 18km/h. Als ik diezelfde afschrijving toepas op mijn fiets, dan kom ik nog altijd boven de 20km/h uit. Daarbij komt dat ik tijdens het fietsen beweeg en dus niet naar een sportschool hoef. Als je dat sportschool-abonnement erbij betrekt, dan wordt autorijden wel heel erg traag. :-)

    Hier een oud sommetje:
    http://pielkenrood.fol.nl/x/indexso.htm
    wat er voor de auto niet beter op word als ik de huidige prijzen er in verwerk.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Leuke rekensom heb je daar gemaakt! Ik heb mijn gegevens ingegeven en kom dan op een hogere snelheid uit, namelijk 30 km/u. Dat ligt aan een paar dingen die het autorijden voor mij bevoordelen: geen files, goedkope auto, LPG, belastingvoordeel in Duitsland bij woon-werkverkeer.

    Red je echt 24 km/u gemiddeld op een gewone fiets? Dat is behoorlijk snel, in ieder geval voor lange afstanden. Als ik op mijn ligfiets een gemiddelde snelheid van 24 km/u wil halen moet ik al behoorlijk pompen.. Maar misschien ligt dat aan de vele bergen hier.

    Ik heb dat verhaal over largas gelezen en wat ik niet begrijp is hoe de kruispunten moeten functioneren zonder verkeerslichten. Sta je dan niet eeuwig lang te wachten als de hoofdstraat op/ over wil?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. @Bob: Largas is een zeer ruim begrip. Vaak hanteerd met rotondes op kruisingen en aangezien die caak niet zwaar belast worden door (kleinere) zijwegen moet dat foed doorrijden. Er zijn ook systemen met verkeerslichten die op groen springen als je met die langzame snelheid aan komt rijden (dus dat groenegolfgedoe). Ik heb het zelf nog niet ervaren, de gemeente Heerhugwaard is dit ook met een paar routes van plan en als het er is ga ik er eens kijken.

    (Ik heb een vrij hoog beenritme, omdat me dat gezonder lijkt dan zwaar trappen. Dat heeft er al eens toe geleid dat ik op mijn opoefiets een stel dure ligfietsen inhaalde, die ongeveer 30 gingen. :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Lof der traagheid, Bob, wat mij betreft. Koester het in deze tijd van snel-sneller-snelst.

    fijne zondag (rustdag) gewenst!

    es

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik ben het helemaal met je eens, al kun je beter het woord preciesheid invoeren, want dat wordt wel op prijs gesteld, denk ik. Meestal doe je iets niet toevallig goed. Denk je na over wat je van plan bent te doen, dan is het ineens goed en bespaar je zelfs tijd. Overigens rij ik in de auto zoals ik wil. Het maakt namelijk ook daar niets uit, is al uit diverse onderzoeken gebleken. Onthaasten is juist goed voor alles en iedereen.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Autorijden is een goede analogie voor alle andere dingen. Ook daar geldt: ik kan me vaak niet aan de druk onttrekken die andere mensen op me uitoefenen. Als je langzaam rijdt wordt je op alle mogelijke manieren door de anderen opgejaagd, zodat ik meestal een halfslachtig compromis maak, zoals bij alle andere dingen ook. Alleen daar waar ik er andere mensen niet mee lastig val, ben ik langzaam. Ik heb ook wel buien gehad waarin ik geprobeerd heb de anderen 'op te voeden', maar alleen tegen een meerderheid heb je gewoon geen kans.

    Misschien richt ik een club op voor de langzamen. Eens kijken hoeveel mensen lid willen worden.

    Typisch trouwens dat de meeste mensen die hier reageren het er mee eens zijn. Zou dat algemeen zo zijn dat de mensen niet zo snel/ gehaast/ gestresst willen zijn? In de praktijk lijkt het er eigenlijk niet op. Ik bespeur een grote tegenstrijdigheid tussen willen en werkelijkheid. Als het werkelijk zo is dat de meesten het willen, waarom is het dan niet zo?

    BeantwoordenVerwijderen